MENU bloga

Szukaj na blogu

Kategorie

Zobacz wszystkie kategorie

Najnowsze artykuły

Jak zaplanować warzywnik w ogrodzie? Podpowiadamy!
Jak zaplanować warzywnik w ogrodzie? Podpowiadamy!
Opublikowany w: Ogród, Warzywa
2024-12-30

Własny warzywnik to źródło pysznych, zdrowych i ekologicznych warzyw. To też wielka satysfakcja i duma, że z nasiona...

Czytaj więcej
Jak siać koper? Wszystko, co musisz wiedzieć
Jak siać koper? Wszystko, co musisz wiedzieć
Opublikowany w: Uprawa roślin w domu, Ogród, Ogród na balkonie, Warzywa
2024-12-20

Koper ogrodowy to jedno z najpopularniejszych ziół w polskiej kuchni i ogrodach. Jego aromatyczne liście wzbogacają...

Czytaj więcej
Uprawa jeżówki w ogrodzie. Sprawdzone wskazówki!
Uprawa jeżówki w ogrodzie. Sprawdzone wskazówki!
Opublikowany w: Byliny, Kwiaty, Ogród
2024-12-16

Jeżówka to roślina, która zdobyła uznanie wśród ogrodników i zdobywa coraz większą rzeszę fanów na całym świecie. Jej...

Czytaj więcej
Uprawa bobu – jak i kiedy wysiewać nasiona bobu?
Uprawa bobu – jak i kiedy wysiewać nasiona bobu?
Opublikowany w: Balkon, Ogród, Ogród na balkonie, Warzywa
2024-12-13

Bób to jedno z najstarszych roślin uprawianych przez człowieka. Jego świeża, maślana konsystencja i bogactwo błonnika...

Czytaj więcej
Co siać w lutym? Warzywa, zioła i kwiaty
Co siać w lutym? Warzywa, zioła i kwiaty
Opublikowany w: Uprawa roślin w domu, Balkon, Kwiaty, Ogród, Ogród na balkonie, Warzywa, Zioła
2024-12-05

Zastanawiasz się, czy w lutym można coś siać? Luty to idealny czas na rozpoczęcie sezonu ogrodniczego! Choć za oknem...

Czytaj więcej
Zobacz wszystkie najnowsze artykuły

Popularne artykuły

Heliotrop - kapryśna piękność
Heliotrop - kapryśna piękność
Opublikowany w: Rośliny jednoroczne, Kwiaty, Ogród
2023-01-24
1 komentarz
Kojarzycie heliotrop? Jest to niezwykła roślina, która będzie fantastycznym uzupełnieniem kwietnych rabat oraz...
Czytaj więcej
Domowe sposoby na mszyce
Domowe sposoby na mszyce
Opublikowany w: Ekologia, Ochrona roślin, Ogród
2023-08-04
1 komentarz
Mszyce to prawdziwa zmora dla każdego ogrodnika i właściciela ogrodu. Jak sobie z nimi skutecznie radzić bez użycia...
Czytaj więcej
Jak przechowywać dalie i je wykopać na zimę?
Jak przechowywać dalie i je wykopać na zimę?
Opublikowany w: Kwiaty, Ogród
2024-06-11
Dalie królują na ogrodowych rabatach od połowy lata aż do pierwszych przymrozków ciesząc pięknymi kolorowymi...
Czytaj więcej
Kiedy siać marchew i pietruszkę na zimę?
Kiedy siać marchew i pietruszkę na zimę?
Opublikowany w: Marchew, Ogród, Warzywa
2024-07-01
Marchew i pietruszkę można uprawiać zarówno na zbiór letni jak i wiosenny, przyspieszony. Siew ozimy, czy też siew...
Czytaj więcej
Jak i kiedy wysiewać bratki, aby zakwitły wczesną wiosną?
Jak i kiedy wysiewać bratki, aby zakwitły wczesną wiosną?
Opublikowany w: Rośliny dwuletnie, Kwiaty, Ogród
2024-04-04
2 komentarze
Bratki ogrodowe od lat cieszą się wielką popularnością. Kiedy je wysiewać, aby zakwitły w ogrodzie wczesną wiosną i...
Czytaj więcej
Zobacz wszystkie popularne artykuły

Tagi bloga

rośliny ozdobne grządkiwarzywne ogórki bukietkwiatów roślinyozdobne ogródkwiatowy cięcieroślin roślinymiododajne ogród kiedysiać warzywa kwiaty ogródwarzywny ogórek ogródwdomu radość jesień rzeżucha 2023 cowysiewaćwlutym

Najlepsi autorzy

Zobacz wszystkich autorów

Jak zaplanować warzywnik w ogrodzie? Podpowiadamy!

Opublikowano: 2024-12-30
 

Własny warzywnik to źródło pysznych, zdrowych i ekologicznych warzyw. To też wielka satysfakcja i duma, że z nasiona lub rozsady wypielęgnowało się roślinę, która wydaje jadalne plony. Co więcej, uprawy warzyw dostarczają również relaksu, wyciszenia, są formą terapii. Chcesz założyć ogródek warzywny, ale nie wiesz, od czego zacząć? Podpowiadamy, jak zaplanować warzywnik krok po kroku oraz jakich błędów unikać, by cieszyć się obfitymi, pysznymi zbiorami.

Korzyści z posiadania własnego warzywnika w ogrodzie

Posiadanie własnego warzywnika przynosi wiele zalet. Oto najważniejsze z nich:

  • Kontrolowanie uprawy: Samodzielna uprawa warzyw pozwala kontrolować proces uprawy, co daje pewność, że jedzenie jest wolne od szkodliwych, chemicznych środków ochrony roślin i sztucznych nawozów. W skrócie wiesz, co jesz!
  • Zdrowe, świeże warzywa na wyciągnięcie ręki: Dobrze zaplanowany warzywnik dostarcza zdrowych, świeżych produktów warzywnych przez długi okres. Masz je w zasięgu ręki! Wychodzisz do ogrodu, na balkon lub na ROD i zbierasz własne, zdrowe warzywa!
  • Oszczędność pieniędzy: Warzywa z własnej uprawy są tańsze niż te kupowane w sklepach, zwłaszcza w sezonie. Szczególnie opłaca się uprawa warzyw z nasion. Np. z 1 0,75 g torebki nasion pomidora 'Faworyt' jesteś w stanie uzyskać ok 240 sztuk rozsad!
  • Relaks i satysfakcja: Praca w ogrodzie działa terapeutycznie, relaksuje, pozwala odciąć się od świata zewnętrznego. Zbieranie własnych plonów niesie wiele satysfakcji i radości!
  • Wpływ na środowisko: Nie kupujesz warzyw w sklepach, które często są pakowane w folię.
  • Wybór wielu gatunków i odmian: Uprawiając warzywa z nasion, masz większy wybór gatunków i odmian, niż kupując je w sklepie.
warzywa z ogrodu, w koszu
Warzywa z własnych upraw to nie tylko wielka satysfakcja, ale również dostęp do świeżych, zdrowych produktów roślinnych na wyciągnięcie ręki. 

Od czego zacząć planowanie warzywnika?

Odpowiednie zaplanowanie warzywnika to klucz do sukcesu. Aby cieszyć się obfitymi plonami, warto dobrze się przygotować. Oto kroki, które warto podjąć na początku:

  1. Określ cel warzywnika: Czy chcesz uprawiać warzywa na potrzeby domowe, czy planujesz robić zapasy lub wydawać nadwyżki?
  2. Wybór gatunków: Wybierz gatunki, które spożywasz lub chcesz spróbować. Nie uprawiaj czegoś, czego wiesz, że nie zjesz!
  3. Wybierz odpowiednie miejsce: Upewnij się, że ogród warzywny będzie miał dostęp do co najmniej 6-8 godzin słońca dziennie.
  4. Przeanalizuj rodzaj gleby: Dobra gleba to podstawa udanych upraw. Zbadaj jej strukturę, odczyn i zawartość substancji odżywczych.
  5. Zapoznaj się z kalendarzem ogrodniczym: Planowanie terminów siewu i sadzenia pozwoli uniknąć opóźnień.

Plan warzywnika krok po kroku

Zanim przystąpisz do działania, stwórz szczegółowy plan ogrodu warzywnego. Podzielmy to na etapy:

Wybór odpowiedniego miejsca

Lokalizacja warzywnika jest kluczowa. Warzywa do prawidłowego rozwoju i wydania plonów potrzebują dostępu do słońca. Wybierz miejsce nasłonecznione, osłonięte od silnych wiatrów, z dala od wysokich drzew i budynków, które mogłyby rzucać cień. Większość warzyw najlepiej planuje na stanowisku słonecznym, niektóre ewentualnie na półcienistym.

Pamiętaj, by dostosować miejsce do uprawianych gatunków. Jeśli chcesz posadzić ciepłolubne pomidory, zapewnij im miejsce z dostępem do słońca przez większość czasu. Słońce uwielbiają też papryka, dynia, fasola, ogórek. Niektóre gatunki dobrze plonują też w półcieniu, są to m.in.: sałata liściowa, bób, burak liściowy, cykoria, groch, jarmuż, koper ogrodowy, pietruszka naciowa, rokietta, roszponka, rukola. Możesz wysiać je po cienistej stronie roślin pnących.

Przygotowanie gleby

Drugim bardzo ważnym krokiem podczas zakładania warzywnika jest jakość gleby. Należy ją odpowiednio przygotować. Oczyść ziemię z chwastów, resztek roślin, korzeni, kamieni. Następnie przekop ją na głębokość ok. 20 - 30 cm i zasil ją kompostem lub mączką bazaltową. Ważne, by gleba była wzbogacona o potrzebne warzywom do wzrostu składniki odżywcze, najlepiej użyć do tego naturalny nawóz. Sprawdź pH gleby. Pamiętaj, że każdy gatunek warzywa ma inne wymagania co do odczynu. Jednak większość warzyw dobrze rośnie na glebach o pH 6-6,8, czyli o odczynie od lekko kwaśnego do obojętnego. Na glebach kwaśnych warzywa z reguły rosną źle. Jeśli taką posiadasz w ogrodzie – odkwaś ją, dodając wapno.

Wybór gatunków

Dla początkującego ogrodnika najlepszym wyborem do pierwszego warzywnika będą szybko rosnące warzywa, łatwe w uprawie. Są to np.: fasola szparagowa, pietruszka naciowa, sałata, rzodkiewka, koper ogrodowy, marchew, szpinak, rukola, roszponka. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj: Warzywa łatwe w uprawie - poznaj nasze TOP 10! Nic nie stoi na przeszkodzie, by wypróbować również uprawę pomidorów, ogórków czy papryki. Wszystko zależy od Twoich preferencji oraz od tego, czy chcesz uprawiać warzywa w gruncie lub donicach, czy masz możliwość stworzenia warzywnika pod osłonami takimi jak tunel foliowy, czy szklarnia. Pamiętaj, że niektóre gatunki warzyw są wieloletnie, a inne jednoroczne. Te pierwsze zostaną na dłużej w warzywniku. Ważne jest też to, byś uprawiał takie gatunki, które lubisz i które spożyjesz lub przetworzysz, lub takie, których chcesz spróbować.

Zwróć również uwagę również na to, ile masz miejsca w warzywniku. Pamiętaj, że niektóre rośliny potrzebują dużo miejsca na rozwój, np. dynia czy cukinia. Jeśli dysponujesz małym ogrodem warzywnym lub chcesz założyć go na balkonie, wybierz warzywa, które zajmują mniej miejsca lub karłowe odmiany. Warto też wykorzystać patent na uprawy na podporach. Sprawdź serię nasion specjalnie wyselekcjonowanych gatunków do uprawy na balkony i tarasy.

Nasiona warzyw do Twojego warzywnika znajdziesz tutaj:

Wysiew w gruncie czy pod osłonami?

Pamiętaj, żeby sprawdzać jakie warzywa można uprawiać bezpośrednio w gruncie, a jakie pod osłonami. Niektóre warzywa, takie jak brokuł, seler korzeniowy, szparag, pepino czy balsamka ogórkowata należy wysiać wcześniej na rozsadę pod osłonami, a następnie przesadzić do gruntu. Inne gatunki np. pietruszka naciowa i korzeniowa, marchew, fasola szparagowa, bób, groch należy wysiewać bezpośrednio do gruntu. Jeszcze inne możesz uprawiać w dwojaki sposób, zarówno w otwartej grządce jak i pod osłonami, np. ogórek, pomidor, papryka, szczypiorek, sałata, rukola, roszponka.

Przydatne w planowaniu warzywnika i wyborze gatunków pod miejsce uprawy jest Kalendarium Wysiewu zawierające daty oraz sposób siewu (link do kalendarium).

Wyznaczenie grządek i ścieżek

By Twój warzywnik był schludny i uporządkowany należy wyznaczyć grządki oraz ścieżki. Optymalna szerokość grządki to ok. 120 cm, a ścieżki 30 cm.

Następstwo nasadzeń

Unikaj pustych miejsc, na których szybko rozwijają się chwasty. Zaplanuj uprawy tak, by warzywa rosły po sobie. Po nowalijkach wysiej ciepłolubne pomidory, paprykę, fasolę. Puste miejsca mogą zapełnić również szybko rosnące warzywa, które można siać sukcesywnie wiele razy w sezonie, jak np. koper ogrodowy, pietruszka naciowa, rzodkiewka, sałata.

Uprawa współrzędna

Warto uprawiać na tej samej grządce rośliny, które wspierają się nawzajem i pozytywnie wpływają na wzrost i rozwój, a także odstraszają niektóre szkodniki oraz zapobiegają chorobom. To zjawisko allelopatii dodatniej. Odwrotną sytuacją jest natomiast allelopatia ujemna. Np. dobrym sąsiedztwem dla buraków ćwikłowych będzie uprawa ogórka, grochu, truskawek i kalarepy. Burak źle plonuje w pobliżu szpinaku, pomidorów, szczypiorku czy marchwi.

Warto w warzywniku sadzić też czosnek i uprawiać cebulę: pomagają one chronić rośliny przed chorobami grzybowymi, odstraszają przędziorki i mszyce.

Polecamy zapoznać się z pojęciem uprawy współrzędnej, by wiedzieć które warzywa są dla siebie dobrym sąsiedztwem, a które złym. Pisaliśmy o tym w artykule: Dobre sąsiedztwo warzyw – które rośliny się wspierają?

Kwiaty i zioła w ogrodzie warzywnym

Wiele gatunków kwiatów i ziół może wspomóc uprawy warzyw. Jak już wiesz, odpowiednie sąsiedztwo to bardzo ważny aspekt ogrodu warzywnego. Kwiaty, które warto uprawiać wśród warzyw to: nagietek, nasturcja, słonecznik, aksamitka, rumianek pospolity, ogórecznik lekarski. Nie tylko dodają warzywnikowi koloru, ale co najważniejsze, odstraszają one wiele szkodników oraz zapobiegają występowaniu chorób. Np. aksamitki odstraszają nicienie.

Zioła również mogą wspomóc uprawę roślin. Najbardziej popularnym przykładem jest dobre sąsiedztwo bazylii i pomidorów. Bazylia chroni rośliny przed mączniakiem, kolendra odstrasza mszyce i połyśnicę marchwiankę, szałwia i rozmaryn chronią marchew i warzywna kapustne przed szkodnikami, mięta odstrasza mrówki, a cząber mszyce. Wyjątkowo dobrym sąsiadem dla wielu warzyw jest koper. Wzmacnia on smak ogórków, grochu i cebuli. Można siać go rzutowo, pomiędzy warzywami.

nasturcja żółta z liśćmi i kwiatami
W warzywniku warto wysiać kwiaty takie jak nasturcje i aksamitki, które odstraszają wiele szkodników roślin.
tymianek
Między warzywami warto uprawiać różne zioła, króre tak jak np. cząber odstraszają mszyce. 
bazylia świeża
W pobliżu bazylii pomidory lepiej plonują i rzadziej są atakowane przez mączniaka. 

Rozstawa

Pamiętaj, żeby trzymać się zalecanej rozstawy uprawy. Na każdym opakowaniu z nasionami znajdziesz wskazówki co do odległości siewu. Nie należy ich lekceważyć, ponieważ zbyt gęsty siew i sadzenie utrudnia prawidłowy rozwój roślin, co skutkuje słabszymi plonami. Duże zagęszczenie to również większa szansa chorób grzybowych.

Rotacja upraw

Zmianowanie roślin to bardzo ważny element całej układanki. Aby zapobiec wyjałowieniu gleby i chorobom roślin należy co roku zmieniać miejsca uprawy danych gatunków warzyw. Unikaj sadzenia tych samych warzyw lub z tej samej rodziny w tym samym miejscu, co roku.

Wykorzystanie pionowych przestrzeni

Warto wykorzystać pionowe przestrzenie i uprawiać warzywa pnące na podporach. Pionowa uprawa to oszczędność miejsca, w którym możesz uprawiać inne gatunki. Na trejażach, kratkach i pergolach możesz uprawiać fasolę, ogórki, groch, fasolnik, kiwano, a nawet dynie, cukinie, melon czy arbuz!

Przykładowy plan warzywnika dla początkujących

Z tego poradnika dowiesz się jak zaplanować ogród warzywny. Prezentujemy również kilka gotowych planów warzywników, które możesz przełożyć na swoje grządki. Poniżej znajdziesz przykładowe plany warzywników do pobrania. 

plan warzywnika na kartce
Planując warzywnik pamiętaj o wyznaczeniu ścieżek, by wygodnie przemieszczać się pomiędzy grządkami.
rozpiska wysiewu warzyw w warzywniku uwzględniająca daty i głębokość siewu
By ułatwić sobie prace ogrodnicze rozrysuj plan warzywnika na kartce i dopisz obok termin oraz głębokość siewu. 
plan warzywnika rozrysowany na katrce
Do grządek warzywnych warto dodać zioła i kwiaty, które wspomagają uprawy warzyw.

Warzywa, które warto zaplanować w swoim warzywniku

Na początek warto wybrać warzywa łatwe w uprawie, takie jak:

  • Sałata, rukola, roszponka, szpinak: Idealne na pierwsze zbiory, szybko rosną i nie wymagają szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Te rośliny liściaste to świetny dodatek do kanapek i sałatek.
  • Rzodkiewka: Warto wysiewać sukcesywnie to warzywo, ponieważ ma krótki okres wegetacji i szybko dojrzewa. Zdrowa, chrupiąca, pyszna.
  • Cukinia: Wydajna roślina, która dobrze rośnie na słonecznych stanowiskach. Uwaga! Potrzebuje sporo miejsca, nie jest dla każdego ogrodu.
  • Pomidor koktajlowy: Łatwy do uprawy w donicach jak i w gruncie. Uprawiaj z rozsady lub bezpośrednio z nasion. np. Pomidor 'Maskotka'
  • Fasolka szparagowa: Roślina motylkowa, która wzbogaca glebę w azot, szybko rośnie – dając duży plon.
  • Cebula siedmiolatka i szczypiorek: Uprawiaj na soczysty, świeży szczypior!
  • Groch siewny łuskowy/cukrowy: Słodkie, pyszne strąki prosto z grządki to smak nie do zapomnienia.
  • Burak ćwikłowy: wykorzystuj liście na zupę botwinkową, a buraczki do różnych dań!
  • Marchew: oprócz pomarańczowego korzenia masz do wyboru również kolorowe mieszanki!

Jakich błędów unikać podczas planowania warzywnika?

Nie jest wcale tak łatwo zaplanować ogródek warzywny. Już wiesz, że należy wybrać miejsce, do którego docierają przez 6 - 8 godzin promienie słońca, dobrze przygotować glebę, wybrać odpowiednie gatunki i sąsiedztwo dla nich, rozmieścić je w odpowiednich odległościach. Jakich błędów unikać przy planowaniu warzywnika?

  • Brak planu: Chaotyczny siew i sadzenie prowadzą do problemów z pielęgnacją i niskich plonów. Zawsze twórz szczegółowy plan warzywnika. Warto zapisywać sobie terminy wysiewów i rozstawę.
  • Zły wybór miejsca: Warzywa uprawiane w cieniu rosną wolniej i wydają gorszej jakości plony.
  • Niewłaściwa gleba: Odpowiednio przygotowana gleba dobrej jakości to gwarancja powodzenia upraw.
  • Zbyt gęste uprawy: Zbyt gęsty siew i sadzenie ogranicza przepływ powietrza i sprzyja chorobom. Rośliny nie mają też miejsca na swobodny wzrost, co skutkuje mniejszym plonem.
  • Brak rotacji upraw: Pamiętaj, by w kolejnych latach zmieniać gatunki w warzywniku tak, by nie rosły w tym samym miejscu co roku.

Planowanie warzywnika to pierwszy krok na drodze do sukcesu w ogrodnictwie. Dzięki naszym wskazówkom dowiesz się, jak zaplanować ogród warzywny, aby przynosił obfite i zdrowe plony. Pamiętaj, że dobry plan warzywnika to inwestycja w Twój czas, zdrowie i radość z uprawy własnych warzyw!

POBIERZ PRZYKŁADOWE PLANY WARZYWNIKÓW:

jak zaplanować ogród warzywny
Plan warzywnika - warzywa liściowe
Kliknij, aby pobrać
planowanie warzywnika
Plan warzywnika - warzywa kapustne + seler + zioła + kwiaty
Kliknij, aby pobrać
warzywnik planowanie
Plan warzywnika - warzywa + zioła + kwiaty
Kliknij, aby pobrać
jak zaplanować warzywnik
Plan warzywnika - warzywa polskie + kwiaty
Kliknij, aby pobrać
 
Czy ten wpis na blogu był dla Ciebie pomocny?
Opublikowano w: Ogród, Warzywa
Autor: Anna Grybczyńska
Specjalista ds. ogrodnictwa, Ekspert kwiatowy #pieknierosna w firmie W.Legutko

Dodaj komentarz

★
★
★
★
★
Kod zabezpieczający

Powiązane artykuły

Jak założyć warzywnik na balkonie? Balkony i Tarasy cz.I
Jak założyć warzywnik na balkonie? Balkony i Tarasy cz.I
Opublikowano w: Balkon, Ogród na balkonie, Warzywa
2024-03-19
Jak spełnić marzenie o własnych, ekologicznych warzywach na wyciągnięcie ręki? Wystarczy założyć warzywnik w swoim...
Czytaj więcej
Podstawowe zasady projektowania ogrodu
Podstawowe zasady projektowania ogrodu
Opublikowano w: Kwiaty, Ogród, Warzywa, Zioła
2022-02-02
Projektowanie ogrodu zimą? Tak! To jeden z najlepszych terminów. W ogrodzie aktualnie nie ma zbyt wiele prac...
Czytaj więcej
Twój kolorowy balkon na wiosnę-zaplanuj swoją oazę
Twój kolorowy balkon na wiosnę-zaplanuj swoją oazę
Opublikowano w: Kwiaty, Ogród na balkonie, Warzywa, Zioła
2022-02-03
Balkon pełen kwiatów to marzenie wielu z nas. Coraz częściej myślimy również o założeniu mini ogródka warzywnego lub...
Czytaj więcej
Ogrodnicze postanowienia noworoczne-top 10
Ogrodnicze postanowienia noworoczne-top 10
Opublikowano w: Kwiaty, Ogród, Warzywa, Zioła
2022-01-20
Gdy nadchodzi Nowy Rok większość z nas planuje noworoczne postanowienia. Najczęściej dotyczą one rzucenia palenia,...
Czytaj więcej
Pelargonie-wysiew z nasion, uprawa, pielęgnacja-wszystko co musisz wiedzieć
Pelargonie-wysiew z nasion, uprawa, pielęgnacja-wszystko co musisz wiedzieć
Opublikowano w: Kwiaty, Ogród
2022-01-20
Pelargonie to jedne z najpopularniejszych roślin ozdobnych na balkony i tarasy. Zachwycają mnogością odmian w różnych...
Czytaj więcej